Recent heeft de Vlaamse Belastingdienst (Vlabel) een interessante voorafgaande beslissing gepubliceerd over een kanscontract/beding van aanwas in combinatie met de aandelen van een maatschap.
1. Kanscontract/beding van aanwas - Principe
Een beding van aanwas is essentieel een kanscontract waarbij veelal 2 personen overeenkomen dat het onverdeelde aandeel van de eerststervende in volle eigendom – of in vruchtgebruik – op een bepaald goed, dat ze samen aankopen of dat zij reeds in onverdeeldheid bezitten, onder opschortende voorwaarde van overlijden van de eerststervende, van rechtswege zal aanwassen en dus verkregen zal worden door de langstlevende.
Opdat het kanscontract niet aan erfbelasting of schenkbelasting zou onderworpen worden, dient dit kanscontract te voldoen aan de volgende voorwaarden:
- Het dient ten bijzondere titel te zijn;
- Het dient ten bezwarende titel te zijn;
- En indien betrekking op een onroerend goed/zakelijk recht, dient het opgenomen te zijn in een authentieke akte, terwijl voor roerende goederen een onderhands document volstaat;
Even kort, de 2 belangrijkste voorwaarden toelichten:
TEN BIJZONDERE TITEL;
Het kanscontract dient betrekking te hebben op een welomschreven goed. Een algemeenheid van goederen of een evenredig deel van goederen of alle roerende goederen komt dus niet in aanmerking.
TEN BEZWARENDE TITEL
Dit houdt in dat er een gelijkaardige levensverwachting dient te zijn tussen de deelnemers. Dit geldt ook voor een gelijkwaardige inleg. Ongelijkheid qua overlevingskansen kan niet gecompenseerd worden door ongelijkheid qua inleg.
2. Kanscontract/beding van aanwas - Concrete situatie
Aan Vlabel werd een concrete situatie voorgelegd waarbij het kanscontract betrekking had op aandelen van een maatschap en waarbij zowel de inhoud van het kanscontract als de statuten van de maatschap werden voorgelegd aan Vlabel, met de vraag of deze constellatie de fiscale toets zou doorstaan.
Vooreerst herhaalt Vlabel in haar antwoord nog eens dat de maatschap fiscaal transparant is waardoor de maten als onverdeelde eigenaars van de in de maatschap ingebrachte goederen beschouwd worden.
Vervolgens verwijst Vlabel naar 2 bijzondere artikelen in het kanscontract waardoor zij van oordeel is dat dit kanscontract niet ten bijzondere titel is. Verder verwijst Vlabel ook naar een onzorgvuldige formulering met betrekking tot het bepalen van het voorwerp van het kanscontract.
Op basis van die overwegingen beslist Vlabel tot slot dat de voorgelegde overeenkomst geen kanscontract is zodat zij ook niet kan onderzoeken of de voorgelegde constellatie de fiscale toets zou doorstaan.
Conclusie
De oprichting van een maatschap, in combinatie met een kanscontract op de aandelen van die maatschap, betreft verfijnd maat- en specialistenwerk, waarbij sowieso bijzondere aandacht dient besteed te worden aan alle bepalingen en clausules in beide overeenkomsten.
Uiteraard kan u bij ons terecht voor advies, toelichting en de uitwerking van uw familiale planning.
Christoph Heyse